خلیج گرگان در پیچ احیا گیر کرد

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری نقل‌نو- از اواسط دهه ۸۰ فرایند کاهش تراز سطح آب دریای خزر و به تبع آن خلیج گرگان نمایان شد.تشدید این رخداد نگرانی بسیاری از ساحل‌نشینان و البته حامیان محیط زیست را به دنبال داشت تا جایی که در اوایل دهه ۹۰ نجات و احیای این اکوسیستم آبی به ویژه خلیج گرگان که در مجاورت جوامع بشری غرب گلستان و شرق مازندران قرار دارد به یک مطالبه همگانی و حتی ملی تبدیل شد.به رغم همه شعارها و وعده‌ها و حتی مصوبات موجود در دولت دوازدهم هیچ اتفاقی در این حوزه حادث نشد اما با روی کارآمدن دولت سیزدهم و پیامد آن دو نوبت سفر رئیس جمهور شهید به خلیج گرگان و جزیره آشوراده احیا و نجات این پهنه آبی از روی کاغذ عبور کرد و عملیاتی شد.

مصوبات ستاد ملی احیای تالاب از پستوخانه محیط زیست خارج و سازمان بنادر و دریانوردی در اواخر سال ۱۴۰۱ فرایند لایروبی و بازگشایی یکی از کانال‌های آبرسان را به خلیج گرگان آغاز و در سال ۱۴۰۲ به پایان رساند.اما علی‌رغم همه تلاش‌های دولت سیزدهم و اجرای مداخله نخست از مداخلات شانزده‌گانه مصوب برای احیای این بوم‌سازگان آبی اما دوباره طی یک سال اخیر این اکوسیستم ارزشمند به ورطه فراموشی سپرده شده و خلیج گرگان و پمپاژ آب به نظر می‌رسد از اولویت خارج شده باشد.

استاندار گلستان در جلسه با اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس از وضعیت تالاب‌های استان از جمله خلیج گرگان ابراز نگرانی شدید کرد و گفت: این اکوسیستم‌های حیاتی در خطر خشک‌شدن کامل قرار دارند و ممکن است سرنوشتی مشابه دریاچه ارومیه پیدا کنند.علی‌اصغر طهماسبی گفت: خلیج گرگان مشکلات متعددی دارد که از جمله انسداد آب ورودی به تالاب‌ها توسط کانالی در استان مازندران است، این فرآیند برخلاف معاهده کنوانسیون رامسر است و ما از طریق دادگستری آن را پیگیری خواهیم کرد.

عبدالحکیم ادریسی، عضو تشکل‌های زیست محیطی گلستان به خبرنگار نقل‌نو گفت: طبیعت چشم انتظار کارهای اداری نمی‌ماند برای خلیج گرگان باید همین امروز آستین‌ها را بالا بزنیم.وی افزود: در یک سال نخست لایروبی شرایط بسیار مطلوب بود اما در ماه‌های اخیر شاهد رسوب‌گذاری در محل لایروبی و رکود آب هستیم و اگر برای آن چاره‌اندیشی نشود همه زحمات بر باد می‌رود و کانال آشور دوباره بسته می‌شود.وی گفت: در برخی محافل غیررسمی سخن از توقف طرح احیا خلیج گرگان و جایگزینی آن با طرح احیای میانکاله در مازندران سخن به میان آمده بوده که امید است خللی در آبگیری خلیج گرگان ایجاد نکند.ادریسی گفت: انتظار است که مداخلات احیایی ادامه یابد و غرض‌های شخصی یا استانی زمینه مرگ خلیج گرگان نشود.

نماینده مردم غرب گلستان در مجلس شورای اسلامی اما نظر دیگری دارد، عبدالجلال ایری به خبرنگار نقل نو گفت: خلیج گرگان یک بستر جغرافیایی مشخص دارد و تنها راه ارتباطی آن از طریق کانال آشوراده است یا از طریق کانال خزینی، و این موضوع باید مورد توجه جدی قرار گیرد.نماینده مردم غرب گلستان در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: خلیج گرگان به لحاظ پهنه جغرافیایی تفاوتی با شبه جزیره میانکاله ندارد و هرگونه اقدام برای احیای میانکاله به سود خلیج گرگان خواهد بود.

معاون امور عمرانی استانداری گلستان هم در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهارکرد: تزریق و انتقال آب دریای خزر به خلیج گرگان با دستور محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، نهایی شده است.سید مهدی مهیایی ادامه داد: این طرح شامل انتقال آب از دریای خزر به خلیج گرگان از طریق سیستم‌های لوله‌کشی و پمپاژ است؛ اجرای این طرح نیازمند مطالعات دقیق مهندسی و زیست‌محیطی است تا اطمینان حاصل شود که انتقال آب به‌گونه‌ای انجام می‌شود که کمترین تأثیر منفی بر اکوسیستم دریای خزر و خلیج گرگان داشته باشد.مهیایی افزود: یکی از چالش‌های اصلی این طرح، تأمین اعتبار مورد نیاز برای اجرای آن است. با وجود تصویب اعتبار ۲۳ هزار میلیارد ریالی، ممکن است این طرح در مراحل اجرا با کمبود منابع مالی مواجه شود.

به گفته کارشناسان، هرچند اجرای طرح پمپاژ آب از دریای خزر به خلیج گرگان، چالش‌برانگیز است، اما گامی ضروری برای نجات این اکوسیستم ارزشمند محسوب می‌شود.این طرح نه‌تنها به احیای خلیج گرگان کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی جوامع محلی نیز منجر شود.

این طرح در حال حاضر با هماهنگی با سازمان حفاظت محیط‌زیست تصویب شده و قرار است طراح این سیستم پمپاژ خود سازمان حفاظت محیط‌زیست باشد.